Hout verbranden voor energie? Faliekant verkeerd. Maar de Tweede Kamer worstelt nog steeds met besluitvorming hierover. Met het excuus dat er wetenschappelijk geen consensus zou bestaan. Dat is onzin. 35 wetenschappers weten beter. Ze geven hier tien redenen om geen biomassa te verbranden:

Er is nu al te veel CO2 in de atmosfeer. Als we de klimaatdoelen voor 2030 en 2050 willen halen, moeten we dit binnen de komende 10 jaar verlagen, niet verhogen. De beste manier om dit te doen is om bomen te laten doorgroeien, want bomen zijn goed in CO2-opslag.

Bij de verbranding van biomassa wordt per eenheid geproduceerde energie 16 procent meer CO2 dan bij steenkool en 94 procent meer dan bij gas uitgestoten. Over tientallen jaren zou die CO2 weer in bomen kunnen zijn opgenomen, maar dan is het te laat.

Hout als energiebron vereist heel veel land, omdat planten maar een paar procent van de zonne-energie opvangen en vastleggen. Biomassa levert per vierkante meter vijftig tot honderd keer minder energie dan zonnepanelen.

De motivatie om hout te verbranden voor energie is dat voor elke gekapte boom een nieuwe boom geplant kan worden. Het zou dus CO2-vrije energie zijn, omdat deze nieuwe aanplant de vrijgekomen CO2 weer uit de lucht haalt. Maar dit negeert het tijdsverlies: het duurt tientallen jaren voordat de nieuwe aanplant de uitgestoten CO2 weer heeft opgenomen, en nog langer voordat ook de extra CO2 die een niet-gekapte boom zou hebben opgenomen, is gecompenseerd. De korte koolstofcyclus is een illusie. Het is wetenschappelijk vastgesteld dat het gebruik van houtige biomassa in plaats van fossiele brandstof voor energie de CO2 in de atmosfeer voor dertig tot meer dan honderd jaar verhoogt.

Binnen de EU hoeft de CO2 uitgestoten bij het verbranden van geïmporteerde biomassa – het merendeel – nergens te worden meegeteld. Dit leidt tot een volledig verkeerd beeld .

Veelgenoemd argument door de pro-biomassalobby: ‘Als je snoei-afval niet verstookt, verrot het en komt de CO2 toch vrij’. Dit negeert de tijdsfactor. *Verbranding stoot alle CO2 metéén uit, hout dat vergaat stoot in tien jaar maar een kwart tot een derde van zijn CO2 uit. Bovendien wordt een groot deel van de CO2 nooit uitgestoten, maar vastgelegd in de bodem. Dat ‘afval’ is een belangrijke bron van voedingsstoffen en daarmee onmisbaar voor de groei van het bos en dus de vastlegging van CO2. Bossen produceren geen afval: dode biomassa wordt omgezet en opnieuw gebruikt. Bossen zijn het schoolvoorbeeld van een kringloopeconomie.

De claim dat het bij houtige biomassa om restafval gaat, is onjuist. Slechts 12 procent van het hout voor geïmporteerde houtpellets is restafval uit het bos.

Biomassa gebruikt enorme subsidies voor een laagwaardig product als energie terwijl die subsidie juist voor hoogwaardige producten gebruikt zou moeten worden.

Ook zaagsel en ander restafval dat vrijkomt in de houtindustrie kan hoogwaardiger gebruikt worden, bijvoorbeeld voor spaanplaat en linoleum. Subsidiëring voor energiedoeleinden verstoort deze markt en leidt tot meer houtkap.

De wereldwijde grootschalige vraag naar biomassa heeft grote negatieve gevolgen voor landgebruik en biodiversiteit.

Martijn Katan is emeritus hoogleraar voedingsleer aan de VU en Louise Vet is directeur Nederlands Instituut voor Ecologie (KNAW) en emeritus hoogleraar evolutionaire ecologie bij Wageningen University & Research.

Voor de namen van de 35 wetenschappers zie: mkatan.nl (tien redenen om geen biomassa te verbranden)