De faculteit Aard- en Levenswetenschappen trekt veel minder studenten dan vorig jaar. Het aantal eerstejaars daalde met 39 procent naar 496. Dit is voor een groot deel toe te schrijven aan de invoering van de numerus fixus bij de studies gezondheidswetenschappen en gezondheid & leven.
800 voorinschrijvingen
“Die numerus fixus heeft een veel groter effect dan we hadden verwacht”, zegt Nico van Straalen, hoogleraar dierecologie en portefeuillehouder onderwijs in het faculteitsbestuur. Beide studies waren de afgelopen jaren zo populair dat de faculteit besloot tot een numerus fixus. Van Straalen: “Vorig jaar hadden we op een gegeven moment 800 voorinschrijvingen voor gezondheid en leven. Dat hadden we nooit aangekund. Op basis daarvan hebben we besloten voor dit jaar een beperkte inschrijving in te stellen.
Niet verwacht
Die numerus fixus lag op maximaal 300 studenten bij gezondheid & leven, 175 bij gezondheidswetenschappen en 175 bij biomedische wetenschappen, waar al langer een beperkte inschrijving geldt. Maar het liep anders: gezondheid & leven trok dit jaar maar 143 eerstejaars, gezondheidswetenschappen 75 en biomedische wetenschappen 110. “Je kunt vaststellen dat uitgelote geneeskundestudenten onze studies in tweede instantie niet hebben weten te vinden”, zegt Van Straalen. “Dat hadden we niet verwacht. Bij biomedische wetenschappen hebben we al jaren een numerus fixus en daar raakte tot nu toe zo’n 90 procent van de beschikbare plaatsen gevuld. Zoiets hadden we bij die andere studies ook verwacht.”
Minder tweede keuzes
Maar in de hoek van de levenswetenschappen hangt alles samen met de loting voor geneeskunde: van oudsher zijn gezondheid & leven en gezondheidswetenschappen voor een aanzienlijk deel tweede-keuzestudies voor mensen die eigenlijk geneeskunde willen studeren. Maar je mag je maar voor één numerus-fixusstudie tegelijk inschrijven. Nu gezondheid & leven en gezondheidswetenschappen zelf ook numerus-fixusstudies werden, legden ze het af tegen geneeskunde. Dat had geen probleem hoeven zijn, als uitgelote geneeskundestudenten zich na uitloting alsnog voor een FALW-studie hadden ingeschreven, de zogeheten na-inschrijvers, maar dat is niet gebeurd.
Onvoorspelbare studenten
“Deels is het gedrag van studenten onvoorspelbaarder geworden”, vindt Van Straalen, “vroeger gingen ze vaak eerst een jaar bij ons studeren, met het plan om een jaar later alsnog mee te loten bij geneeskunde, maar nu de studiefinanciering een lening is, zou het kunnen dat die studenten niet zo gemakkelijk meer aan de studie van hun tweede keuze beginnen.”
Afschaffen
Een mislukt experiment dus die beperkte inschrijving? Zo wil Van Straalen het niet noemen: “Op basis van wat we vorig jaar wisten, was het een goed besluit om de numerus fixus in te stellen. En nu is het een goed besluit om hem weer af te schaffen.”
Ander financieel model
De daling van het aantal studenten bij onder meer FALW heeft direct gevolgen voor de financiën van de VU. Het is een van de redenen voor de aangekondigde bezuinigingen van 28 miljoen voor volgend jaar.
Ook voor Aard- en Levenswetenschappen is de daling een financiële tegenvaller. “We willen buffers opbouwen om dit soort gebeurtenissen in de toekomst te kunnen opvangen”, zegt Van Straalen. Daarnaast werkt hij aan een ander financieel model, dat de faculteit wil gaan invoeren: minder gebaseerd op aantallen studenten, studiepunten en diploma’s, meer op de daadwerkelijke onderwijsinspanning die verschillende onderzoeksgroepen leveren. “We zijn nog aan het doorrekenen hoe we het precies gaan doen”, vertelt Van Straalen, “maar als faculteit willen we het geld dat we van de VU krijgen, in de toekomst anders gaan verdelen.”