Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Wetenschap
& Onderwijs

De ene sharia is de andere niet

Wat u in de media over de sharia leest, komt niet per se overeen met hoe moslims over de sharia denken. De sharia wordt door de media ‘geframed’, zegt Gemme Burger, journalist van het regionale dagblad De Stentor en net afgestudeerd in de Theology and Religious Studies, met als specialisatie media. Burger analyseerde voor zijn masterscriptie zestig artikelen in de vijf grootste kranten van Nederland en interviewde imams en concludeert: de ene sharia is de andere niet.

Ik dacht dat elk moslim het er wel over eens was dat de sharia bestaat uit de koran plus de hadith, de overleveringen van de profeet Mohammed.

“Ja, maar er zijn ook interpretaties van rechtsscholen die zijn ontstaan na de dood van Mohammed en die verschillen weer per stroming. Zo zijn geleerden het er bijvoorbeeld niet over eens of een bepaalde tekst in verschillende tijden en verschillende situaties op een bepaalde manier moet worden geïnterpreteerd. Of een bepaalde voorgeschreven straf nog steeds rechtsgeldig is in de huidige tijd. Er zitten veel mazen in de islamitische wet, zeg maar. En dan heb je weer groepen die zich afzetten tegen andere groepen. Het is niet eenduidig allemaal.”

Lijfstraffen

En wat doen de media met dat gegeven?

“Die handhaven het beeld van de sharia als rechtssysteem met lijfstraffen en geweld, meestal ook in de context van een rebellerende groep, bijvoorbeeld Boko Haram. Daar hoort dan ook de jihad bij als gewelddadige strijd.”

Maar moslims zien dat zelf heel anders, blijkt uit jouw scriptie.

“Ik heb ook imams geïnterviewd en literatuuronderzoek gedaan en daaruit komt een veel genuanceerder beeld naar voren. Kijk, het is waar dat de sharia iets van de islam is en van alle moslims, maar veel niet-moslims denken dat de sharia hetzelfde is als de tien geboden voor christenen die keurig op rij in de bijbel staan en waarbij er geen twijfel bestaat of het negende gebod daar wel of niet bij hoort. Dat is met de sharia anders. Het enige dat erover in de koran staat, is dat de sharia het heilige pad van God is dat door moslims dient te worden bewandeld. Wat er niet staat, is aan welke regels je je precies moet houden om niet van dat pad af te raken.”

Kwaadspreken

Daarover heeft iedere moslim weer een ander idee.

“Het begrip ‘jihad’ bijvoorbeeld. Een imam vertelde me dat dat de strijd was tegen je eigen dwalingen. Stoppen met roken bijvoorbeeld, of ophouden met kwaadspreken over anderen. Volgens een andere imam is jihad wat voor christenen evangelisatie is: de verbreiding van het geloof door erover te vertellen. Dat is helemaal afhankelijk van de interpretatie.”

Dus jihad is geen hoofden afsnijden in Syrië?

“Kijk, ik ontken niet dat de gewelddadige jihad niet bestaat, want die bestaat wel degelijk. Ik ontken ook niet dat de islam agressieve puntjes heeft, alleen zeg ik: dat is niet het hele verhaal. In de krant wordt een heel eenzijdig beeld gegeven.”

Christenterroristen

Op zich is het geen heel nieuw verhaal, dat je vertelt. Bijna elke moslim die je het op de VU vraagt, zal je hetzelfde zeggen. Waarom blijven de media dan zo volharden in dat gewelddadige beeld?

“Dat is media eigen. Die besteden alleen aandacht aan dingen die afwijken van de norm. Een moslim die zich keurig gedraagt en probeert een goed mens te zijn, is geen nieuws. Daarbij: het is lastig om een bepaald heersend perspectief te veranderen. Je ziet dat de media weer heel anders omgaan met christelijke terreurbewegingingen, zoals het Oegandese Leger van de Heer. Dat wil met geweld de Tien Geboden opleggen, maar toch zul je nooit iets lezen over ‘christenterroristen’ of ‘christenfundamentalisten’. Altijd gaat het over guerrillastrijders en dergelijke.”

Heb je ook aanbevelingen voor de dames en heren journalisten?

Ja, door bijvoorbeeld niet te schrijven dat een islamitische terreurgroep probeert de sharia te vestigen, maar hun eigen fundamentalistische interpretatie van de sharia. Zo nuanceer je het beeld van de sharia.

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.