Hallo, ik ben Rick Vermunt en ik werk bij de Universiteitsbibliotheek als specialist wetenschappelijke informatie. Nu ja, ik zit al enige tijd in de ondernemingsraad. En ik heb autisme, of zoals het tegenwoordig heet: een autismespectrumstoornis. Mensen die beweren dat iedereen een beetje autistisch is, slaan de plank finaal mis. Je hebt het of je hebt het niet. Spectrum betekent dat er geen afgebakend gebied is dat ‘zegt’: jij bent autist, en alle autisten zijn hetzelfde. Je hebt autisme, en daarmee alles uit het hele spectrum, maar het uit zich bij iedereen verschillend. Dat maakt het zo complex.

Met deze blog wil ik meer informatie geven over de veelvoudigheid van deze stoornis, en over wat het met mij doet in de medezeggenschap.

Normale mensen denken vooral vanuit hun buik: hoe ze de wereld ervaren en in omgang met andere mensen. Eerst komt emotie, daarna cognitie. Bij mensen met een autismespectrumstoornis is het andersom. De geest gaat aan de slag met associaties, scenario’s en mogelijkheden. Pas als die zijn afgewerkt, komt de emotie. Daarom reageren mensen met een autismespectrumstoornis soms wat onhandig of lijkt het dat ze afstandelijk en koud zijn. Dat zijn ze alleen niet. Hoogsensitiviteit komt vrij vaak voor bij hen. Ze zijn zo druk bezig met de juiste – sociaal aanvaardbare – signalen, als instemming en oogcontact, dat ze vergeten te registreren wat de gesprekspartner zegt (je luistert nooit naar wat ik zeg).

En niemand in mijn omgeving had ooit iets gemerkt? Ja, natuurlijk wel. Maar zonder label geen begrip. Eerlijk gezegd vond ik mijn diagnose fantastisch! Er ging een hele wereld voor mij open.

In de OR komt mijn hyperfocus af en toe goed van pas. Snel produceren. Finetuning komt later

De VU verkondigt luid en duidelijk dat ze een agenda voor inclusiviteit heeft. Meest in het oog lopend is de aandacht voor cultuur-etnisch, gender en geaardheid. Met op afstand mensen met een zichtbare beperking. En de onzichtbare beperking dan? Daar wringt de schoen. Zoals overal valt die vaak buiten het aandachtsveld. Ik heb uit mijn omgeving begrepen dat veel mensen met een autismespectrumstoornis niet goed meekomen in de kille, harde mensenwereld en daarom moeilijk aansluiting vinden op de arbeidsmarkt. Dat is spijtig, want zij hebben unieke kwaliteiten, denk bijvoorbeeld aan de hyperfocus. Ze hebben wel duidelijke instructies en begeleiding nodig.

Ik zit in de GV-commissie Diversiteit Inclusiviteit Toegankelijkheid; hierin vergaderen de ondernemingsraad en de universitaire studentenraad samen. Mijn focus in die commissie ligt logischerwijs vooral bij toegankelijkheid. En dan voor iedereen die extra uitdagingen heeft in het leven. Mensen met lichamelijke beperkingen lopen dan weliswaar meer in het oog. Maar ook die hebben vaak dermate specifieke wensen dat het niet eenvoudig is er beleid op te bedenken. One size does certainly not fit all.
Als ondernemingsraadslid is het mijn streven om vooral aan die boom te blijven schudden, zodat de beleidsmakers hun visie kunnen aanscherpen op beleid voor mensen met een beperking.

In de OR komt mijn hyperfocus af en toe goed van pas. Snel produceren. Finetuning komt later. Ik kan afstandelijk overkomen. Je zou denken: autisten kunnen goed thuiswerken, want ze houden niet van gezelschap. Nou, dat is niet zo.

Ten slotte: hoe krijg je autisme? Nou, je krijgt het niet. Er zijn sterke aanwijzingen dat autisme erfelijk is. Komt het voor in de familie, met name bij de ouders, dan is de kans groot dat de kinderen ook een autismespectrumstoornis hebben. Kortom, van vaccinaties krijg je het niet.

Rick Vermunt, specialist wetenschappelijke informatie Universiteitsbibliotheek en ondernemingsraadslid

Foto: Monique Kooijmans