Elk jaar stel ik mezelf opnieuw de vraag: zal ik de vlag vandaag wel of zal ik hem niet uithangen? Meteen daarna vraag ik me af de vlag hoog aan de mast in de wind kan wapperen als teken van blijdschap of dat deze halverwege de mast blijft steken. Ik heb er een dubbel gevoel bij.

8 maart: het is Internationale Vrouwendag. We staan weer even stil bij thema’s als emancipatie en participatie, gelijke behandeling, economische zelfstandigheid en huiselijk geweld.

In sommige landen is 8 maart een feestdag; men geeft bloemen en kleine geschenken aan moeders, vrouwen, vriendinnen, dochters en collega’s. In andere landen, waaronder Nederland, organiseren ze veel activiteiten. Je staat daarom stil bij de vraag: wat doe ik aan de misstanden die ik zie en waarvan ik op de hoogte ben? Welke concrete actie kan ik morgen gaan uitvoeren? Want daar gaat het natuurlijk om: wat gaan jij en ik morgen doen aan de maatschappelijke systemen die genderongelijkheid in stand houden? Met elkaar praten kan verhelderend zijn en voorlichting is essentieel, maar de acties die jij en ik gaan uitvoeren zullen doorslaggevend zijn.

Wat gaan jij en ik morgen doen aan de maatschappelijke systemen die genderongelijkheid in stand houden?

‘Invloed met impact’ is het thema van Internationale Vrouwendag 2021. Het is op iedereen van toepassing. Eenieder van ons kan invloed uitoefenen. Veelal in je directe omgeving, thuis, op je werk, tijdens je studie en zelfs in de kroeg. Onderschat jezelf daarin nooit. Ikzelf heb ervaren dat een beetje invloed soms al grote impact kan hebben, zowel op de mensen om mij heen als op processen binnen een organisatie. Wanneer mijn invloed ook daadwerkelijk impact heeft, geeft me dat een goed gevoel en stimuleert het mij om die invloed te blijven uitoefenen.

Een eerste voorwaarde is wel dat er naar mij geluisterd wordt. En dat is bij vrouwen lang niet altijd het geval. Mannen luisteren vaak met andere oren naar vrouwen dan naar andere mannen. Ze horen wel wat ik zeg, maar ze verstaan het niet. Daarom heb ik strategieën ontwikkeld zodat mijn boodschap wél gehoord wordt en ik dus invloed kan uitoefenen. Ik moet daarbij geduld betrachten en mijn boodschap soms in verschillende vormen overbrengen én herhalen. Maar wanneer ik dat standvastig doe, dan lukt het meestal wel om collega’s te laten onderkennen wat ik als vrouw in een patriarchale maatschappij en organisatie ervaar. Ik kan duidelijk maken wat ik wil veranderen en hoe ik dat zou kunnen doen.

Het begint met het luisteren naar elkaar, zonder vooringenomen standpunten

Het begint natuurlijk altijd met het gesprek en vooral met het luisteren naar elkaar, zonder vooringenomen standpunten. Als je dat vandaag met jezelf af kunt spreken, om beter te gaan luisteren, en dit morgen direct in praktijk gaat brengen, zul je zien dat je invloed meer impact zal hebben.

Laten we dat met elkaar afspreken, dan hijs ik de vlag tot boven in de mast. Hij wappert omdat ik weet dat we ook dit jaar weer stappen hebben gemaakt op het pad naar gelijke kansen voor vrouwen, in de wetenschap dat we alleen samen verder komen en dat er volgend jaar weer een Internationale Vrouwendag is.

Ik zou zeggen, zorg dat jij in de tussentijd het verschil maakt.

Saskia van der Vies

Voorzitter WO&MEN@VU network, hoogleraar biochemie