Ik kreeg mijn ontwikkelde foto’s van Koningsdag terug en besefte dat ik iets wil zeggen hierover. Ik zie het feest vooral als het zoveelste excuus voor de Nederlander om zich overdag onbeschaamd klem te zuipen. Niks mis mee, maar bij het zien van de foto’s van de feestende jongeren, van wie ik door het jaarlijkse onderzoek van de NOS weet dat meer dan de helft niets met de monarchie heeft, bekruipt me toch een vreemd gevoel. Het is gezelligheid als gratis pr voor de Oranjes.

De rationele argumenten voor een koningshuis haal je snel onderuit. Denk maar aan de misvatting dat het diplomatieke relaties bevordert: Willem-Alexander in Indonesië en Máxima met Mohammed bin Salman? Of dat een koningshuis goed is voor het saamhorigheidsgevoel van een land. Is het Verenigd Koninkrijk met brexit minder verdeeld dan Duitsland of Frankrijk?
Dan blijft er vaak maar één ding over. Een wazig mysticisme dat het best valt samen te vatten met: het is gezellig. Het is zo leuk dat koekhappen. Het is zo leuk hoe ze in designerkleding op dat bordes staan en iemand moet toch in die paleizen wonen? Heb je Frozen 2 gezien? Daar zit een prinses in en dat is een leuke film hoor!

Je ziet de mediatraining in hun gezichten als ze vertellen hoe leuk ze dat koekhappen vinden

Ik ben bang dat ik ‘gezellig’ niet goed genoeg vind. Vooral als het gaat over hoe we dit land hebben ingericht. Die disneyficatie van het koningshuis is een doelbewuste overlevingsstrategie. Pakweg na de Tweede Wereldoorlog, nadat het al zijn politieke macht permanent had verloren, zocht het koningshuis naar een manier om zijn bestaan (en inkomen) te verantwoorden.
En ze hebben het gevonden. Nu zijn het schattige puppy’s die glimlachend door de straten van Maastricht wandelen. Ze hebben zich evolutionair aangepast om te kunnen blijven teren op onze voedselvoorraad, maar ze stammen af van wolven; mensen die je konden laten doodmaken voor een belediging.

Dit klinkt allemaal niet zo aardig. Bekijk het anders zo: het is een man die geen vergissingen mag maken omdat hij een kroon op zijn hoofd heeft. Het zijn drie meisjes die sinds ze kunnen lopen obsessief op hun uiterlijk worden beoordeeld omdat het sprookje dicteert dat prinsessen mooi moeten zijn. Het is een gezin dat perfect moet zijn terwijl het onder een vergrootglas ligt. Je ziet de mediatraining in hun gezichten als ze vertellen hoe leuk ze dat koekhappen vinden. Dat is niet gezellig meer. Dat is bijna wreed.

ILLUSTRATIES: DIDO DRACHMAN