Waarom gaan we dood? Mogelijk omdat de telomeren, de uiteinden van chromosomen in de cellen van weefsels van ons bloed en onze organen, door celdeling te kort worden, waardoor onze cellen afsterven.
Die theorie werpen onderzoekers van het VU medisch centrum op, die ontdekten dat de cellen in het bloed van een (inmiddels overleden) 115-jarige vrouw afstamden van nog maar twee actieve stamcellen, waarvan de ene waarschijnlijk een dochtercel was van de andere. De 1298 overige stambloedcellen van de vrouw waren allemaal dood.
Maximaal aantal celdelingen
“De vraag komt op of het merendeel van die bloedstamcellen is doodgegaan omdat ze te vaak hebben gedeeld”, oppert geneticus Henne Holstege. “Als dat zo is, ligt de eindigheid van het menselijk leven misschien wel vast in een maximaal aantal celdelingen.”
Ons bloed bestaat uit verschillende typen bloedcellen die continu worden aangemaakt in het beenmerg. In dat beenmerg zitten bloedstamcellen (zie de afbeelding hierboven), die zich kunnen delen en die bij deze deling aangeven wat voor soort bloedcel de dochtercel moet worden.
Nieuwe bloedcellen
Naar schatting worden al onze bloedcellen aangemaakt door circa 1300 bloedstamcellen die tegelijkertijd actief nieuwe bloedcellen afleveren.
De VUmc-onderzoekers bestudeerden de telomeren, die bij elke celdeling iets korter worden. De telomeren van de bloedcellen van de 115-jarige vrouw waren verreweg het kortst. Dat komt omdat die bloedcellen zich het vaakst hebben gedeeld tijdens haar leven.
Zeer oude mensen
Volgens de onderzoekers is het mogelijk dat het merendeel van de circa 1300 oorspronkelijke bloedcellen zijn doodgegaan doordat de telomeren te kort werden. Als dat waar is, zou de telomeerlengte dan een eindig aantal delingen van de (bloed)cellen representeren, en daarmee de eindigheid van het menselijk leven?
Om dat uit te zoeken, verrichten Holstege en haar collega’s vervolgonderzoek, waarbij eenzelfde analyse van de genetische samenstelling van het bloed van meerdere zeer oude mensen bekeken zal worden.