“We zien dat nu al in toenemende armoede bij jongere gezinnen, maar de toekomst ziet er nog veel triester uit”, zegt VU-hoogleraar Risicomanagement voor Institutionele Beleggers Theo Kocken. “De slecht functionerende arbeidsmarkt is niet de oorzaak van de crisis maar maakt de crisis wel hardnekkiger”, aldus hoogleraar Hoogleraar macro- en arbeidseconomie Pieter Gautier.
Dat lijkt niet heel feestelijk te gaan worden op het lustrumsymposium ‘Het nieuwe generatieconflict?’ dat de economische faculteit volgende week donderdag organiseert ter gelegenheid van haar 65e verjaardag. Gerenommeerde sprekers laten hun licht schijnen op de economische crisis, waardoor er geen groei maar krimp is te verdelen, en dat is altijd een hard gelag.
Volle pond betalen
Vijfenzestig jaar was voorheen de leeftijd waarop met pensioen ging. De huidige generatie kan daar alleen nog maar van dromen; zelfs een vast contract wordt een zeldzaamheid.
Met een vergrijzende bevolking komen dit soort tegenstellingen naar voren als een conflict tussen de generaties. Ouderen kennen nog een hoog beschermingsniveau op de arbeidsmarkt, leggen een groot beslag op de zorg en klampen zich vast aan toegezegde pensioenrechten. Jongeren komen moeizaam aan vaak maar tijdelijk werk. Van de zorg maken ze nog nauwelijks gebruik, terwijl ze wel het volle pond betalen.
Solidariteit onder druk
Jongeren hebben geen idee wat ze later in hun pensioenpotje zullen aantreffen. Ook op de woningmarkt komen ze niet aan de bak. De solidariteit tussen generaties staat dus onder druk
“Jongere generaties hebben het moeilijk op de arbeidsmarkt en huizenmarkt en later met de staatsschuld en hun pensioenen. Worden zij het kind van de rekening van dertig jaar boven onze stand leven?, vraagt Kocken zich af. Een aantal decennia van afbetalen wat anderen hebben geconsumeerd, staan voor de deur.
Keihard borgen
De overheid moet zeer alert zijn dit niet verder uit de hand te laten lopen, ondanks de verleiding de oudere en actief stemmende kiezer te binden. Geen makkelijke taak en geen prettig vooruitzicht voor de generatie na de babyboomer. “Het nieuwe pensioenstelsel moet daarom keihard borgen dat er door de verandering van spelregels geen geld kan wegvloeien van jongeren naar ouderen”, aldus Kocken.
Ook Gautier heeft een dringend advies aan beleidsmakers. Hij vindt dat vakbonden te weinig de belangen van jongeren vertegenwoordigen. “Jongeren zouden er van profiteren als er meer werkloosheidsin- en uitstroom zou zijn. Het feit dat ouderen die werkloos worden, lastiger een baan vinden heeft deels met onze arbeidsmarktinstituties te maken. Lonen voor oudere werknemers stijgen in Nederland langer door met leeftijd dan in andere landen”.