Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Wetenschap
& Onderwijs

Ook steeds minder studenten bij lerarenopleiding Nederlands

Terwijl de instroom bij de bacheloropleidingen Nederlands in zeven jaar tijd is gehalveerd, lopen ook de studentenaantallen bij de universitaire lerarenopleidingen terug. Zijn er straks nog wel voldoende leraren Nederlands voor de bovenbouw van havo en vwo?

Vorige week nam de Vrije Universiteit definitief het besluit om haar kwijnende afstudeerrichting Nederlands van de bachelor literatuur & samenleving af te bouwen. Met zes eerstejaars was die niet langer in de lucht te houden, stelde het bestuur. Minister Van Engelshoven begreep dat wel en schreef dat studenten in Amsterdam gelukkig ook terechtkunnen bij de opleiding Nederlands van de UvA. Politici reageerden verontwaardigd.

Meer literatuur

Ook veel neerlandici maken zich zorgen. In 2018 telden de universiteiten nog maar 201 eerstejaars studenten Nederlands – de helft minder dan in 2011. Ze vinden het hoog tijd dat het schoolvak Nederlands aantrekkelijker wordt. Er zou weer meer aandacht voor literatuur moeten komen.

Gebeurt dat niet, dan zullen er straks te weinig studenten én leraren Nederlands zijn. “Zelfs als alle neerlandici die afstuderen leraar Nederlands worden, hebben we er te weinig”, waarschuwde de Nijmeegse hoogleraar Marc van Oostendorp in dagblad Trouw. “En daarvoor kiezen ze niet. Neerlandici gaan ook aan het werk bij een uitgeverij, worden journalist of gaan werken in de communicatie.”

Afgestudeerde leraren

Begin dit jaar publiceerde het ministerie een onderzoek naar de arbeidsmarkt van leraren. Daarin staat dat er in 2018 weliswaar een tekort is aan docenten Nederlands, maar dat dit de komende jaren zal afnemen. De onvervulde vraag naar tweedegraads docenten is relatief kleiner dan die naar eerstegraders, die mogen lesgeven in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

De onderzoekers baseerden hun voorspellingen op onder meer de aantallen afgestudeerde leraren tot en met 2016. Maar hoe staat het intussen met de instroom bij de zes universitaire lerarenopleidingen (eerstegraads)? Navraag daar leert dat de inschrijvingscijfers teruglopen. De Vrije Universiteit doet het qua instroom nog redelijk goed in vergelijking met Tilburg, Groningen en de Universiteit van Amsterdam.

Instroom 1e graads wo

 2014/15

  2015/16

  2016/17

  2017/18

  2018/19

UvA

19

18

9

5

7

Radboud

16

11

21

12

14

UU

28

40

26

20

23

VU

14

15

28

8

13

Tilburg

16

12

9

14

6

RUG

16

13

12

10

7

Totaal

109

109

105

69

70

© HOP, bron informatie ULO’s

Meer hbo-leraren

Daar staat tegenover dat de instroom bij de eerstegraads lerarenopleidingen in het hbo iets aantrekt. Daar steeg het aantal eerstejaars van 76 in 2014 naar 94 in 2018.

Instroom 1e graads hbo

 2014/15

  2015/16

  2016/17

  2017/18

  2018/19

Fontys

17

13

20

28

19

Hs. Utrecht

25

26

27

24

27

HvA

15

15

10

11

14

HAN

9

8

10

12

18

NHL Stenden

10

12

9

11

16

Totaal

76

74

76

86

94

© HOP, bron Vereniging Hogescholen

Maar ook hier zijn de voortekenen ongunstig. Bij de hbo-opleidingen voor tweedegraads leraren Nederlands schreven zich in 2014 nog 312 eerstejaars in. Afgelopen september waren dat er nog maar 234. In 2017 besloot de Hogeschool Inholland haar lerarenopleidingen af te bouwen. Bij Nederlands stonden toen nog maar tien eerstejaars ingeschreven.

Instroom 2e graads hbo

 2014/15

  2015/16

  2016/17

  2017/18

  2018/19

Hs. Windesheim

36

33

34

37

18

Driestar educatief

6

4

10

5

7

Fontys

44

51

54

45

28

Inholland

6

8

10

   

Hs. Rotterdam

52

31

47

42

41

Hs. Utrecht

37

24

33

28

26

HvA

60

44

40

40

42

HAN

36

49

32

42

44

NHL Stenden

35

23

23

36

28

Totaal

312

267

283

275

234

© HOP, bron Vereniging Hogescholen

Bij elkaar opgeteld worden er door universiteiten en hogescholen steeds minder eerstegraads docenten Nederlands opgeleid. In 2014 telden ze samen 185 eerstejaars en in 2018 nog 164. De tijd zal leren wat het effect is op het lerarentekort. 

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.